Borstkanker tijdens en vlak na de zwangerschap is een andere soort ziekte dan borstkanker bij niet-zwangeren. Zwangere vrouwen hebben bij diagnose vaker een grotere tumor en een agressievere soort borstkanker, waardoor hun vooruitzichten minder goed zijn. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van medisch oncoloog Britt Suelmann, werkzaam in het UMC Utrecht.
Jaarlijks krijgen in Nederland zo’n 30 zwangere vrouwen te horen dat ze borstkanker hebben. In de afgelopen jaren is de behandeling van borstkanker tijdens de zwangerschap sterk verbeterd. We weten nu welke behandelingen tegen borstkanker veilig zijn voor zwangere vrouwen en voor het ongeboren kind. Hierdoor zijn er behandelopties bijgekomen voor zwangere vrouwen met borstkanker. Maar het is nog steeds niet duidelijk hoe de ziekte ontstaat en wat de invloed van de zwangerschap op de borstkanker is.
In haar promotieonderzoek stelde medisch oncoloog Britt Suelmann van het UMC Utrecht zich als doel om hier meer inzicht in te krijgen. “Borstkanker tijdens de zwangerschap is een heel heftige diagnose,” aldus Britt. “Veel vrouwen denken dat zoiets hen niet zal overkomen. Maar het gaat toch om tientallen vrouwen per jaar.”
Grootste onderzoek naar borstkanker in de zwangerschap wereldwijd
Tijdens haar promotie onderzocht Britt de kenmerken van de borsttumoren van 744 Nederlandse vrouwen die borstkanker kregen tijdens de zwangerschap, of tot 6 maanden na de bevalling. Deze gegevens komen uit een Nederlandse pathologiedatabank waarin informatie staat opgeslagen van vrouwen die tussen 1988 en 2019 deze diagnose kregen.
Voor haar onderzoek gebruikte Britt verschillende pathologische kenmerken van de borsttumoren; dit zijn anonieme gegevens. Ze vergeleek de gegevens van de borsttumoren van de zwangeren met borsttumoren van vrouwen van dezelfde leeftijd die niet zwanger waren. Wereldwijd is dit het grootste onderzoek naar borstkanker in de zwangerschap tot nu toe.
Uit het onderzoek blijkt dat vrouwen die in verwachting zijn, gemiddeld genomen een grotere borsttumor hebben dan niet-zwangere jonge vrouwen. Bij de zwangeren zijn er ook vaker uitzaaiingen in de okselklieren. De overlevingskansen zijn dan ongunstiger. Wat ook opvalt in het onderzoek is dat dit ook geldt bij vrouwen die borstvoeding geven en dus in de periode na hun bevalling een diagnose krijgen.
Borstkanker tijdens de zwangerschap is een andere ziekte
Uit het onderzoek van Britt blijkt dat borstkanker tijdens de zwangerschap een andere soort kanker is dan borstkanker bij niet-zwangeren. Bij zwangere vrouwen komen 2 vormen van borstkanker vaker voor, namelijk HER2-positieve borstkanker en triple-negatieve borstkanker. Deze soorten zijn agressiever, wat wil zeggen dat de kankercellen sneller groeien en delen, en eerder uitzaaien. Ze zijn daardoor moeilijker te behandelen.
Wat opvalt in Britts onderzoek is dat hormoongevoelige borstkanker – de meest voorkomende vorm van borstkanker – juist minder vaak voorkomt bij zwangere vrouwen. “Bij een zwangerschap maakt het vrouwelijk lichaam veel hormonen aan. Die hormonen lijken op een andere manier invloed te hebben op het ontstaan van de borstkanker. Ze zorgen voor een nog snellere groei van de kankercellen,” legt ze uit.
Analyse van borsttumoren per trimester van de zwangerschap
Wat nog meer uniek is aan Britts onderzoek is dat ze de weefselkenmerken van de borsttumoren heeft onderverdeeld naar de trimesters van de zwangerschap. Een zwangerschap bestaat uit 3 trimesters van elk 3 maanden. Ook analyseerde ze de tumorkenmerken van vrouwen na de bevalling, waarbij ze een onderscheid maakte tussen vrouwen die borstvoeding of kunstmelk gaven.
Britt: “Uit het onderzoek blijkt dat borsttumoren die ontdekt zijn in het tweede en derde trimester andere kenmerken hebben en meer agressief zijn dan tumoren uit het eerste trimester. Ook tumoren van vrouwen die borstvoeding gaven zijn meer agressief. De overleving van deze groepen is ook slechter.”
DNA-onderzoek van borsttumoren in de zwangerschap
Ook onderzocht Britt het DNA van een aantal triple-negatieve borsttumoren. Hieruit bleek dat het DNA van de borstkankers van de vrouwen die in verwachting waren andere mutaties (foutjes in het DNA) bevat dan de tumoren van de niet-zwangere vrouwen. Hieruit concludeert Britt dat ook het DNA van borsttumoren bij zwangere vrouwen anders is en dus ook op DNA-niveau een andere behandeling moet krijgen. “We gaan dit DNA-onderzoek verder uitbreiden, zodat we nog meer kennis kunnen opdoen om welke mutaties het precies gaat en hoe die het beste behandeld kunnen worden,” licht ze toe.
Het belang van meer aandacht voor borstkanker tijdens en na de zwangerschap
Uit het onderzoek blijkt niet duidelijk wat de oorzaak is van deze slechtere prognose. Voor met name de oudere gegevens geldt dat de terughoudendheid bij het behandelen een rol kan spelen. Ook kunnen de aanwezigheid van zwangerschapshormonen invloed hebben op de groei van de kanker. Een derde verklaring kan er in zijn gelegen dat een borstkankerdiagnose tijdens en na de zwangerschap minder snel wordt gesteld, omdat je borsten in die periode hoe dan ook erg veranderen en de tumor dus minder snel wordt ontdekt.
Om die reden is het ontzettend belangrijk dat er meer aandacht komt voor borstkanker in en na de zwangerschap. Britt: “Ik vind het belangrijk dat er meer aandacht en bewustzijn komt voor deze ziekte. Zwangere vrouwen zijn een kwetsbare groep. Ze moeten aan de bel durven te trekken als ze denken dat er iets mis is.”
Juist ook bij zwangerschap en het geven van borstvoeding is het dus nog steeds echt belangrijk om je borsten regelmatig te controleren. Op onze site vind je hier meer informatie over verschillende kankertypen die soms minder goed zijn op te sporen als je zwanger bent of borstvoeding geeft.
Meer informatie over het proefschrift van Britt Suelmann kun je hier vinden.
ANDERE NIEUWSBERICHTEN
De impact van een kankerdiagnose op je zwangerschap en kraamtijd
Een kankerdiagnose is altijd heel heftig. Maar als je kanker krijgt tijdens je zwangerschap of in je kraamtijd, dan is het echt alsof de grond onder je voeten wegzakt. Een periode die in het teken zou moeten staan van nieuw leven, gaat ineens over ziekenhuisbezoeken...
Symptomen van zwangerschap die kanker kunnen “verstoppen”
Als je zwanger bent, verandert je lichaam ontzettend. Je borsten voelen anders aan, je kan last hebben van misselijkheid en moeheid, en ook je spijsvertering kan veranderen. Bij verreweg de meeste vrouwen is dit volstrekt normaal, en is er geen enkele reden om je...
Marry van den Heuvel en Martine van Grotel over kanker tijdens zwangerschap; het effect van internationaal onderzoek.
Kanker tijdens de zwangerschap komt bij ongeveer 200 zwangere vrouwen per jaar voor in Nederland. In samenwerking met de Adviesgroep Kanker en Zwangerschap (AKZ) Nederland verzorgt het CIP (Cancer In Pregnancy)-team in het Prinses Máxima Centrum de best mogelijke zorg...